در افراد سالم، غده پانکراس (لوزالمعده) مسئول تهیه و ساخت ماده‌ای به نام انسولین است که به ورود قند از خون به سلول‌های بدن و مصرف آن در داخل سلول‌ها کمک می‌کند. در افراد دیابتی نوع دو، ساخت و ترشح انسولین مشابه افراد طبیعی است، ولی بدن قادر به استفاده صحیح از انسولین نیست و لذا قند همچنان در خون باقی مانده و بر خلاف افراد طبیعی مورد استفاده اعضای بدن قرار نمی‌گیرد.
چند سال پس از ابتلا به دیابت، ممکن است تولید انسولین هم کاهش یابد لذا برای درمان این بیماران از همان ابتدای بیماری با صلاح دید پزشک مصرف قرص خوراکی یا انسولین تزریقی در کنار پرهیز غذایی و ورزش لازم است. فراموش نشود که درمان دارویی و یا مصرف انسولین، هرگز جایگزین برنامه غذایی توضیه شده و ورزش نخواهد بود.
قرص‌های خوراکی پایین آورنده قندخون
افزایش قندخون معمولا در افرادی که پس از 60 سالگی مبتلا به دیابت می‌شوند، با مصرف یک نوع داروی خوراکی پایین آورنده قندخون همراه با پرهیز غذایی و ورزش سبک روزانه کنترل می‌شود. در صورتی که یک نوع قرص نتواند قندخون بیمار را مهار کند پزشک معالج بر حسب شرایط ویژه هر بیمار، یکی از سه روش زیر را در نظر خواهد گرفت:
- مقدار مصرف روزانه همان قرص را افزایش می‌دهد.
- یک قرص جدید و یا انسولین به درمان قبلی می‌افزاید.
- به جای داروی قبلی، مصرف قرص دیگری و یا انسولین را توصیه می‌نماید.
انسولین
انسولین تزریقی درست مثل انسولین تولید شده توسط لوزالمعده، در بدن عمل می‌کند و باعث ورود گلوکز خون به داخل سلول‌های بدن و ماهیچه‌ها برای تولید انرژی می‌شود. انواع مختلفی انسولین تولید شده که از نظر مدت اثر با هم تفاوت دارند. دو نوع رایج آن انسولین رگولار (شفاف و کریستالی) و انسولین طولانی اثر (کدر و NPH) هستند. معمولا زمان تزریق انسولین حدود نیم ساعت قبل از وعده غذایی است. انواع جدید انسولین نیز عبارتنداز:
لیسپرو: از این انسولین کوتاه اثر، برای مهار افزایش ناگهانی قند خون بعد از غذا، استفاده می‌شود.مزیت آن این است که 15 دقیقه قبل از غذا قابل تزریق است.
آسپارت: این انسولین، قندخون بعد از غذا را شبیه به لیسپرو تنظیم می‌کند، ولی زودتر به به اوج اثر می‌رسد و طول اثر کنتری دارد.
گلارژین و دتمیر: این نوع انسولین‌ها طولانی اثر بوده و آهسته جذب می‌شوند، سطح آن‌ها در طول 24 ساعت نسبتا ثابت است می‌توانند یکبار در روز تزریق شوند. در بیمارانی که غلیرغم مساعی بیمار و پزشک دچار افت‌های مکرر قندخون در طول شبانه روز می‌شوند مصرف این نوع انسولین می‌تواند کمک کننده باشد. این انواع یاد شده تنها در موارد خاص و با نظر پزشک معالج قابل استفاده هستند.
امروزه از وسایل کمکی برای تزریق انسولین مانند قلم انسولین و … هم می‌توان استفاده کرد. چندین محل یرای تزریق انسولین وجود دارد: شکم، سطح جانبی و جلویی ران‌ها و یا قسمت بیرونی بازوها. سرعت جذب انسولین در جاهای مختلف است به طوری که انسولین تزریق شده در شکم سریع‌تر از بقیه جاها و انسولین تزریق شده در ران‌ها کندتر از بقیه جاها جذب می‌شود.
